قابلیت “الگوریتم شما (Your Algorithm)” در اینستاگرام: کنترل هوش مصنوعی بر فید ریلز و اکسپلور

سفری در اعماق الگوریتم های شبکه‌های اجتماعی، از دیرباز تاکنون، همواره با چالش “کنترل” محتوا همراه بوده است. در جهانی که بیش از پیش تحت تسلط سیستم‌های توصیه‌گر هوش مصنوعی (AI) قرار دارد، کاربران مدت‌هاست احساس می‌کنند که فید آن‌ها به جای بازتاب سلایق شخصی، اسیر منطق‌های مبهم و تجارت محور پلتفرم‌ها شده است. در واکنش به این دغدغه حیاتی درباره آزادی انتخاب و شخصی‌سازی محتوا، اینستاگرام اخیراً از ابزار جدید و انقلابی خود رونمایی کرده است: “الگوریتم شما (Your Algorithm)”. این ویژگی تازه، که فعلاً بر روی محتوای ویدیویی کوتاه ریلز متمرکز شده، نه یک ابزار فیلترینگ واکنشی، بلکه یک سیستم توصیه‌گر فعالانه است که برای اولین بار به کاربر اجازه می‌دهد تا فهرستی از موضوعات و علایق خود را مشاهده کرده و مستقیماً بر آن اعمال کنترل کند. برای مثال، اگر هوش مصنوعی اینستاگرام بر اساس فعالیت شما، به درستی یا به اشتباه، تشخیص داده که اخیراً به موضوعاتی چون “خلاقیت، انگیزه تناسب اندام یا اسکیت‌بورد” علاقه داشته‌اید، اکنون این قدرت به شما داده شده است تا با شخصی‌سازی این فهرست، دقیقاً مشخص کنید که چه محتوایی را بیشتر و چه محتوایی را کمتر ببینید. این تحول، نه تنها پاسخی به تلاش‌های رقبا مانند تیک‌تاک است، بلکه نمادی از تغییر پارادایم در شبکه‌های اجتماعی از سمت مصرف‌کنندگی منفعل به مدیریت فهرست علاقه‌مندی‌ها فعالانه محسوب می‌شود؛ رویکردی که نویدبخش بازگشت حق انتخاب و خودمختاری به کاربران در مواجهه با سیستم‌های قدرتمند الگوریتم است.

این مقاله از هامیا ژورنال، با کنکاش در جزئیات فنی و فلسفی ابزار Your Algorithm اینستاگرام، قصد دارد نحوه عملکرد این سیستم جدید و پیامدهای آن را برای کاربران، تولیدکنندگان محتوا و آینده کنترل محتوای اینستاگرام مورد بحث و تحلیل قرار دهد.

شرکت اینستاگرام در حال معرفی یک ابزار محوری و تخصصی جدید است که به کاربران امکان می‌دهد تا ابزار الگوریتم شما (Your Algorithm Tool) را مشاهده و کنترل محتوای اینستاگرام توصیه‌شده در فید خود را مدیریت کنند. این ابتکار، که طبق اعلام شرکت از بخش الگوریتم ریلز اینستاگرام (Reels) آغاز می‌شود، در راستای افزایش شفافیت الگوریتمی و ارائه مسئولیت‌پذیری بیشتر به کاربر صورت می‌گیرد. ابزار محوری و تخصصی جدید، تحت عنوان “Your Algorithm (الگوریتم شما)”، این امکان را فراهم می‌آورد تا کاربران موضوعاتی که پیشنهادات ریلز آن‌ها را شکل می‌دهند، ببینند و برای انطباق بهتر با علایق خود، آن‌ها را سفارشی‌سازی کنند.

در حین تماشای ویدیوهای کوتاه در بخش ریلز (Reels)، یک آیکون مشخص که از لحاظ بصری شبیه به دو خط به همراه یک نماد قلب است، در گوشه سمت راست بالای صفحه نمایش داده می‌شود. با لمس این آیکون، ابزار الگوریتم شما (Your Algorithm) فعال شده و باز می‌شود. در این بخش، کاربر با درکی از موضوعاتی که سیستم توصیه‌گر (Recommender System) اینستاگرام آن‌ها را برای وی در اولویت قرار داده است، مواجه می‌شود. طبق اظهارات اینستاگرام، فهرست این علایق بر اساس سوابق فعالیت کاربر تعیین شده و توسط یک مکانیزم هوش مصنوعی اینستاگرام (Instagram AI) به صورت خودکار خلاصه‌سازی می‌گردد.

برای مثال، ممکن است یک خلاصه‌سازی توصیفی مشاهده شود که بیان می‌کند: “اخیراً به موضوعاتی چون خوشنویسی، اخبار ورزشی، رژیم غذایی سالم و دوچرخه‌سواری علاقه‌مند بوده‌اید.” کاربران می‌توانند این توضیح خلاصه‌شده را در بخش استوری (Story) خود به اشتراک بگذارند تا دنبال‌کنندگان آن‌ها نیز قادر به مشاهده علایق آن‌ها باشند. این قابلیت، تا حدودی شبیه به عملکرد گزارش سالانه “Spotify Wrapped” است که افراد نتایج و خلاصه‌ای از سلیقه موسیقایی خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و نوعی شخصی‌سازی ریلز و علایق محتوایی را به نمایش می‌گذارد.

در زیر این خلاصه‌سازی، فهرستی جامع از موضوعاتی که موتور پیشنهادی (Proprietary Engine) اینستاگرام اعتقاد دارد کاربر به آن‌ها علاقه دارد، قابل مشاهده است. کاربران قادر خواهند بود تا کنترل محتوای اینستاگرام را در دست بگیرند و انتخاب کنند که کدام یک از این موضوعات را بیشتر یا کمتر ببینند و در نتیجه، توصیه‌های محتوایی آن‌ها به صورت هوشمندانه و عملیاتی سازگار خواهند شد. علاوه بر این، اگر کاربر به موضوعی علاقه داشته باشد که در فهرست موجود نیست، می‌تواند آن را به صورت دستی تایپ و به فهرست علایق خود اضافه کند. این قابلیت‌های مدیریت فهرست علاقه‌مندی‌ها و موضوعات در اینستاگرام، یک رویکرد عملیاتی و کنترلی و دنباله‌دار در قبال نیازهای کاربر را نشان می‌دهد.

این اقدام از سوی اینستاگرام، پس از معرفی ویژگی “مدیریت فهرست علاقه‌مندی‌ها و موضوعات در اینستاگرام (Manage Topics)” توسط شرکت تیک‌تاک (TikTok) در سال گذشته صورت می‌گیرد. تیک‌تاک نیز با هدف کنترل محتوای اینستاگرام توسط کاربر، به آن‌ها اجازه داد تا تسلط بیشتری بر محتوایی که در فید “برای شما (For You)” مشاهده می‌کنند، داشته باشند. مشابه ویژگی جدید اینستاگرام، پلتفرم تیک‌تاک نیز این امکان را فراهم کرد که کاربران فید خود را طوری تنظیم کنند که موضوعات خاصی را با دفعات دیدن کمتر موضوعات (See less) یا بیشتر نمایش دهد. این ویژگی به کاربران کمک می‌کند تا به سوالی مثل “چگونه ریلزهایی که دوست ندارم را نبینم و حذف کنم؟” پاسخ عملیاتی دهند.

با این حال، تفاوت‌هایی در عمق شخصی‌سازی ریلز وجود دارد. در حالی که تیک‌تاک تنها حدود دوازده دسته موضوعی نسبتاً عمومی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد، فهرست اینستاگرام به صورت کاملاً سفارشی‌سازی فید و شخصی‌سازی‌شده ارائه می‌شود. علاوه بر این، اینستاگرام به کاربران اجازه می‌دهد که موضوعات بیشتری را به صورت دستی و دلخواه به فهرست خود اضافه کنند که نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری بالاتر در کنترل محتوای اینستاگرام است.

بر اساس گزارش شرکت، ابزار جدید اینستاگرام از روز 10 دسامبر 2025 به صورت آزمایشی در ایالات متحده در دسترس قرار گرفته است. برنامه‌ریزی شده است که این قابلیت در آینده نزدیک به صورت جهانی و در ابتدا به زبان انگلیسی عرضه شود. اگر از فیلترشکن‌های آی‌پی ثابت کشور ایالات متحده استفاده می‌کنید، می‌توانید از این قابلیت هم اکنون استفاده کنید.

همچنین، اینستاگرام اعلام کرده است که در آینده، کاربران قادر خواهند بود از ابزار الگوریتم شما (Your Algorithm Tool) برای شخصی‌سازی فید اکسپلور (Explore) خود نیز استفاده کنند. همچنین برنامه‌ریزی‌هایی در دست اقدام است تا این ابزار محوری و تخصصی به بخش‌های بیشتری از برنامه اینستاگرام گسترش یابد.

جمع بندی

مقاله حاضر، با تمرکز بر معرفی و تحلیل ابزار پیشگام “الگوریتم شما (Your Algorithm)”، به وضوح نشان داد که اینستاگرام در حال گذر از یک مدل صرفاً مبتنی بر تعامل به سوی یک اکوسیستم مبتنی بر کنترل محتوا توسط کاربر است. در عصری که قدرت هوش مصنوعی در سیستم‌های توصیه‌گر حرف اول را می‌زند، این قابلیت جدید، با نمایش خلاصه‌ای که توسط AI از علایق فرد تدوین شده، نه تنها پاسخی به مطالبات دیرینه کاربران برای شفافیت الگوریتمی است، بلکه یک گام بلند در جهت احیای آزادی انتخاب در پلتفرم‌های دیجیتال محسوب می‌شود. مهم‌ترین دستاورد این ابزار در این است که کاربر را از وضعیت مصرف‌کننده منفعل خارج کرده و به جایگاه مدیر فهرست علاقه‌مندی‌ها ارتقا می‌دهد؛ رویکردی که تضمین می‌کند فید ریلز و پیشنهادات، نه توسط منطق صرفاً تجاری، بلکه با شخصی‌سازی و اراده مستقیم فردی شکل بگیرد.

به عنوان چشم‌انداز آینده، همانطور که در مقاله تشریح شد، وعده اینستاگرام برای گسترش ابزار Your Algorithm به فید اکسپلور، نشان‌دهنده یک تحول بزرگتر است. این گام، تأکید دوباره‌ای است بر ارزش‌های لیبرال کلاسیک در جهان دیجیتال: حق مالکیت فرد بر تجربه خود و حق تعیین سرنوشت محتوایی. بنابراین، این ابزار تنها یک ویژگی جدید نیست؛ بلکه نقطه عطفی است که سفارشی‌سازی را به هسته تجربه کاربری بازگردانده و مسیر را برای مقابله با چالش محتوای ناخواسته یا تکراری هموار می‌کند. این مقاله، به عنوان یک منبع تحلیلی، خواننده را به این نتیجه مهم می‌رساند که درک دقیق سازوکار ابزار Your Algorithm، کلید اصلی برای ناوبری موفقیت‌آمیز در موج نوین تحولات الگوریتم اینستاگرام است.

سوالات متداول